Hai mũi nhọn tân Thủ tướng Nhật Bản có thể thúc đẩy hợp tác với Việt Nam

Hôm 16/9, ông Yoshihide Suga trở thành tân thủ tướng Nhật Bản sau cuộc bỏ phiếu tại quốc hội. Ông Suga đảm nhận vị trí này khi người tiền nhiệm Shinzo Abe từ chức vì lý do sức khoẻ. Suga từng được coi là “cánh tay phải” của Abe, ở vị trí Chánh văn phòng Nội các Nhật Bản.

Chính quyền của Thủ tướng Nhật Bản Yoshihide Suga có thể tăng hợp tác về chuỗi cung ứng và bảo đảm tự do hàng hải với Việt Nam, theo các chuyên gia. Giáo sư Christina Davis, nhà nghiên cứu về Nhật, Đại học Harvard, Mỹ, đánh giá tân Thủ tướng Suga có thể thúc đẩy hai mũi nhọn hợp tác với Việt Nam.

Thứ nhất, Nhật Bản sẽ tăng đầu tư mới vào Việt Nam để đa dạng hoá chuỗi cung ứng, do tác động của Covid-19.

Liên quan đến Trung Quốc, Nhật Bản gần đây công bố các thông tin nhiều khả năng ông Suga sẽ tiếp tục đẩy mạnh chương trình hỗ trợ cho các doanh nghiệp trong nước di chuyển cơ sở sản xuất về Nhật Bản hoặc sang Đông Nam Á nhằm giảm sự phụ thuộc quá mức vào nước láng giềng này. Trong cuộc phỏng vấn với tờ Nikkei Asia Review vào cuối tháng 4, ông Suga nhấn mạnh “dịch COVID-19 đã dạy cho Nhật Bản một bài học cực kỳ quan trọng” về những hiểm họa của việc phụ thuộc quá mức vào Trung Quốc đối với các mặt hàng quan trọng, từ khẩu trang tới phụ tùng ô tô. Hồi đầu năm, Trung Quốc thực hiện các biện pháp quyết liệt chặn Covid-19 đã khiến chuỗi cung ứng toàn cầu bị đứt gãy nghiêm trọng.

Riêng đối với khu vực Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam, giới phân tích nhận định nhiều khả năng Thủ tướng Suga sẽ tiếp tục các nỗ lực tăng cường quan hệ với khu vực này như người tiền nhiệm. Trả lời phỏng vấn của phóng viên của Việt Nam trước thềm cuộc bỏ phiếu bầu thủ tướng ở Quốc hội Nhật Bản, ông Masataka Fujita, Tổng Thư ký Trung tâm ASEAN-Nhật Bản (AJC), khẳng định: “Cho dù bất cứ ai trở thành thủ tướng mới ở Nhật Bản, quan hệ với ASEAN và Việt Nam sẽ không thay đổi bởi vì, trong quá khứ, ngay cả trong giai đoạn Nhật Bản thường xuyên có sự thay đổi ở vị trí thủ tướng, các mối quan hệ này cũng không thay đổi nhiều”. Theo ông Masataka Fujita, chừng nào LDP vẫn còn nắm quyền ở Nhật Bản, sẽ không có bất cứ thay đổi nào, quan hệ của Nhật Bản với ASEAN và Việt Nam sẽ tiếp tục mạnh mẽ như trước đây.

Hôm 7/9, Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc khẳng định thị trường Việt Nam đủ lớn cho các kế hoạch đầu tư kinh doanh tham vọng, chiến lược tái cấu trúc, dịch chuyển chuỗi cung ứng của các nhà đầu tư Nhật Bản. Tuyên bố của lãnh đạo Việt Nam được đưa ra sau khi Tổ chức xúc tiến mậu dịch Nhật Bản (Jetro) công bố danh sách đầu tiên được nhận trợ cấp để chuyển hoạt động sản xuất từ Trung Quốc sang các nước Đông Nam Á, trong đó có 15 công ty chuyển sang Việt Nam.

Hiện nay, Nhật Bản và Việt Nam đã nối lại việc đi lại giữa hai nước, vốn bị ảnh hưởng nặng nề bởi Covid-19. Hai nước đều có các chính sách kiềm chế dịch hiệu quả, có thể khuyến khích người dân đi du lịch. Trên thực tế, chuyến bay quốc tế đầu tiên của Việt Nam sau 6 tháng bị ngưng do đại dịch đã đến Nhật Bản vào 19/9. Nhật Bản là một trong 6 điểm đến Việt Nam có kế hoạch mở lại đường bay quốc tế, trên cơ sở bảo đảm các biện pháp chặn Covid-19.

Ông Suga phát biểu trong họp báo sau khi được xác nhận là tân thủ tướng Nhật Bản 

Thứ hai, Nhật Bản có thể gia tăng quan hệ đối tác với Việt Nam trong ủng hộ các vùng biển mở ở khu vực.

Nhật Bản đang thể hiện vai trò lãnh đạo trong thúc đẩy các vùng biển mở và kinh tế mở. Tokyo sẽ tiếp tục duy trì cam kết với liên minh Nhật – Mỹ và cam kết với chiến lược Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương tự do.

Với Việt Nam, Thủ tướng Suga sẽ tiếp tục ủng hộ tầm quan trọng của tự do hàng hải ở Biển Đông, đề cao luật quốc tế. Thêm rằng Nhật Bản sẽ thúc đẩy hợp tác với các nước cùng có lợi ích ở Biển Đông để tuần tra, giám sát. Trong số các đối tác của Nhật, Việt Nam tích cực thể hiện cam kết với các quy tắc và hợp tác dựa trên các giá trị, trước các thách thức địa chính trị nghiêm trọng do Trung Quốc tạo ra.

Vậy những hành động tiếp theo của ông Suga là gì? Chúng ta cần theo dõi các hoạt động của chính quyền mới và những quyết sách trên thực tế để hiểu thêm về quan điểm và hành động của Suga.

Nguồn trích dẫn: VNEXPRESS